De 50m popduiken is het kortste individuele onderdeel in het zwembad. Toch staat dit onderdeel al sinds het begin van de wedstrijdsport op het programma. Veel mensen weten niet dat de 50m saving a manikin voor 1961 nog uitgevoerd werd met kleding. De laatste jaren staat dit onderdeel internationaal bekend als de 50m manikin carry. Dit is tegenwoordig ook een toepasselijkere naam, want met de nieuwe technieken die de Australiërs in 2000 uitgevonden hebben, vindt het spektakel allemaal plaats in de 2e helft van het onderdeel. Dit onderdeel wordt in ieder geval wel genomineerd voor de titel ‘onderdeel met de meeste diskwalificaties’. De afgelopen paar jaren zijn op dit punt dan ook enkele regelwijzigingen en veel discussies geweest. Maar wat wel als een paal boven water staat, is dat dit onderdeel atlijd zorgt voor spanning en sensatie.
Uitleg voor beginners
Het onderdeel duurt maar vijftig meter, dus wat zou er nou allemaal moeten gebeuren? Dat kan bijna niet veel zijn. En dat klopt. Op de helft van de te zwemmen afstand ligt een volledig gevulde pop op de bodem. In een 25m bad ligt deze met de kont tegen de muur, in een 50m bad ligt hij met de bovenkant van de witte rand precies in het midden van het bad. De pop ligt altijd met het hoofd in de richting waar hij naar vervoerd moet worden. Je had misschien al bedacht dat de uitvoering van het onderdeel dan als volgt gaat. Je duikt het water in, zwemt naar de pop, duikt de pop op en vervoert hem richting de finish. Zo simpel als dat.
Maar is het wel zo simpel? Er zijn natuurlijk veel manieren om een pop te vervoeren. Een groot punt van aandacht is natuurlijk het bovenhouden van de pop. Met ingang van 2010 wordt dit als volgt beoordeeld: de mond of de neus van de pop moet te allen tijde boven water zijn. Dit spreekt natuurlijk voor zich, want je wilt natuurlijk wel dat de drenkeling die jij redt ook nog leeft (of beter gezegd een kans heeft om) als je aan de kant komt. Verder is alle realiteit een beetje vervaagd, en gaat het er gewoon om wie die pop het snelste aan de kant heeft.
De meesten van jullie zullen instinctief een kopgreep of okselgreep toepassen in het vervoeren van de pop. Toch was het vanaf het ontstaan van dit onderdeel gebruikelijker om een ietwat aangepaste zeemansgreep toe te passen. Hierbij gaat de ene hand onder de kin of in de nek van de pop, ligt men ietsje schuin in het water en wordt de andere arm gebruikt om mee te zwemmen. Kijk maar even naar onderstaand filmpje.
{denvideo http://www.youtube.com/watch?v=K_LTguc2aaY}
Misschien dat jullie toch nieuwsgierig geworden zijn naar die techniek van de Australiërs. In 2000 zetten zij de lifesaving wereld bijna op de kop door een borstcrawl techniek toe te passen in het vervoeren van de pop. Hierbij ligt de redder op de buik in het water, houdt hij de pop met een hand in de nek achter zich en zwemt met de andere arm mee. Een soort eenarmige borstcrawl dus, een techniek die linksom of rechtsom kan, kijk maar naar onderstaand beeldmateriaal.
{denvideo http://www.youtube.com/watch?v=9anjYnoUlV4}
Omdat deze techniek de afgelopen jaren bewezen heeft sneller te zijn in het vervoeren (zonder zwemvliezen), is het als beginner natuurlijk zeer de moeite waard om met deze techniek aan de slag te gaan. In het begin zal het niet altijd goed gaan, zul je zelfs ervaren dat het langzamer gaat dan de traditionele vervoerswijze, maar dit werpt wel zijn vruchten af op de lange duur! Op wedstrijden zul je deze manier niet meteen toe kunnen passen, omdat er veel oefening voor nodig is om de pop boven water te kunnen houden. Daarom zul je tijdens de wedstrijd nog gewoon de rugslag vervoersmethode toe moeten passen, maar dat betekent niet dat je de borstcrawl methode links moet laten liggen!
Het opduiken van de pop kan ook sneller uitgevoerd worden dan aangeleerd wordt voor de brevetten. Het letten op eigen veiligheid, wat heel belangrijk is in realistische situaties, kan in de wedstrijd namelijk even aan de kant geschoven worden. De meeste wedstrijdsporters hebben een eigen voorkeur bij het opduiken van de pop, dus zullen we slechts drie algemene trends laten zien.
Wanneer je de pop opduikt in een 25m bad, doe je het volgende.
- Maak vanuit de borstcrawl een hoekduik richting de pop.
- Pak met de hand die straks de pop vast gaat houden de nek van de pop, de zwemhand leg je onder de kin voor extra grip.
- Trek je benen in en breng je voeten naar de bodem.
- Zet af met een holle rug.
- Begin met het vervoeren van de pop.
Als je toch ervoor kiest om de pop met de borstcrawl techniek te vervoeren, moet je dus ook nog even op je buik draaien. Ook hier hebben wij weer een filmpje van.
{denvideo http://www.youtube.com/watch?v=zQDhqC8tnOw}
In een 50m bad zwem je gewoon rechtdoor naar de finish, daarom ziet het opduiken van de pop er ietsje anders uit. De volgende techniek is vooral geschikt om een pop op te duiken in een diep zwembad.
- Maak vanuit de borstcrawl een hoekduik richting de pop.
- Maak een armslag met de arm die straks mee gaat zwemmen.
- Pak met de andere arm de pop stevig vast.
- Zet je voeten tegen de bodem en houd de arm van stap 2 in stroomlijn boven je hoofd.
- Zet af van de bodem en ga vervoeren op jouw manier.
{denvideo http://www.youtube.com/watch?v=FJ-iLyqxjfc}
Wanneer het bad minder diep is, kun je ook kiezen voor een techniek die net iets anders is.
- Maak vanuit de borstcrawl een hoekduik richting de pop.
- Maak met beide armen een schoolslag armslag, zorg dat je precies bij de pop uitkomt.
- Pak met je hand de pop stevig vast.
- Zet je voeten tegen de bodem en houd de zwemarm in stroomlijn boven je hoofd.
- Zet af van de bodem en ga vervoeren op jouw manier.
{denvideo http://www.youtube.com/watch?v=y4lRpMvDWGM}
Deze keer zul je op het einde naar je rug moeten draaien, maar wanneer je toch ovor de borstcrawl kiest hoeft dat dus niet. Lifesavers die niet zo veel kracht in hun handen hebben of te kleine handen hebben, kiezen tijdens deze 50m bad varianten ervoor om bij stap 3 de pop de pop niet alleen vast te pakken, maar helemaal tegen zich aan te klemmen. Dat geeft wat meer zekerheid bij de afzet.
Oefeningen voor beginners
Als beginner is het vooral belangrijk om het borstcrawl vervoeren te oefenen. Daarnaast is ook enige oefening in het opduiken vereist. Hieronder zijn een aantal opdrachten beschreven.
- 6 x 25m popvervoeren met lege pop
Je maakt de pop volledig leeg, en doet de stoppen erin. Vervolgens ga je met jouw ploeggenoten in estafettevorm een aantal banen (bij voorkeur minimaal zes) popvervoeren. Uitermate geschikt om uit te vinden wat jouw voorkeurshand is. Verder ook heel erg geschikt voor jonge zwemmers om de beweging aan te leren. - 3 x 25m popvervoeren met volle pop
Deze opdracht is uitermate geschikt om elke training direct na het inzwemmen te doen. Op die manier krijg je snel meer handigheid in het popvervoeren. Het is de bedoeling dat je de eerste keer borstcrawl vervoert, de tweede keer in rugslag en de derde keer weer borstcrawl. Wederom in estafettevorm met jouw ploeggenoten. - Oefenen popduiken
Oefen in twee of drietallen om de beurt het opduiken van de pop, in 25m bad- of 50m bad situatie. Probeer na te denken bij wat je doet. Kijk naar elkaar en geef elkaar aanwijzingen, of luister naar wat de trainer te zeggen heeft over jouw techniek. - 6 x 25m popvervoeren met volle pop en zoomers
De opdracht heeft dezelfde vorm als opdracht A, met het verschil dat de pop geheel gevuld is en de zwemmer zoomers aanheeft. Let op, zoomers zijn andere dingen dan zwemvliezen! Het is bij deze opdracht de bedoeling dat je hetzelfde hoge beentempo kunt draaien als wanneer je het zonder zoomers zou doen. Plastic zwemvliezen (het liefst afgezaagd) kunnen nog voldoen, fiber zwemvliezen zijn nutteloos bij deze opdracht.
Heb je al ooit gehoord van “fictief popvervoeren”? Niet? Goedzo! Sla de rest van deze pagina maar over en probeer dat vooral zo te houden.
Voor degenen die wel ooit iets hebben gehoord van fictief popvervoeren, vergeet deze term a.u.b. zo snel mogelijk! Natuurlijk heeft iedereen hier een andere mening over, maar de schrijver van dit artikel is van mening dat het gewoon geen zin heeft. Wanneer je een specifieke beweging wilt oefenen, dan moet je die ook oefenen, en niet een andere beweging gaan doen die net iets anders is. Want popvervoeren zonder pop is gewoon een andere beweging, vooral als je jonge lifesavers in het water hebt liggen. Wil je algemene kracht of uithoudingsvermogen oefenen, ga dan maar gewone borstcrawl zwemmen... of fitnessen of rennen of squashen of iets dergelijks, dat kan namelijk ook heel leuk zijn.
Tips voor gevorderden
Nu je de beginnersfase achter je gelaten hebt, is het tijd voor wat meer actie. Als je er al ooit aan gedacht hebt om je de eerste 25 meter in te houden op de 50m popduiken, moet je dat voortaan zeker uit je hoofd halen. Nergens voor nodig. Iedere tiende van een seconde die je daar verliest, kun je niet meer terugwinnen. Het onderdeel duurt maar 50 meter, dus aan je uithoudingsvermogen zou het niet meer moeten liggen. En anders kun je verderop nog een paar leuke opdrachtjes vinden om dat te trainen.
Voor gevorderde zwemmers is het vaak de vraag welke technieken ze met het oppakken en het vervoeren van de pop toe gaan passen. Niet omdat ze de ene wel en de andere niet beheersen, maar omdat de ene meer risico met zich meebrengt dan de andere. Je moet de pop namelijk wel boven water krijgen en boven water houden. En er is een heel breed assortiment aan technieken om uit te kiezen. Als je naar een finale op de wereldkampioenschappen kijkt, zoals op onderstaand filmpje, dan zie je dat iedereen zijn eigen ding doet. Probeer dus naar alle technieken te kijken, en vervolgens uit te vinden wat voor jou het beste werkt.
{video momenteel niet beschikbaar}
Soms wordt er besloten op de wedstrijd dan toch maar rugslag te vervoeren, omdat dat veiliger is. Je zou dit kunnen voorkomen door op de training gewoon iedere keer iemand te vragen om erop te letten dat je pop boven is. Zo ben je zekerder van jezelf en weet je of dat rugslag vervoeren wel echt nodig is. Als gevorderde zwemmer kun je er namelijk bijna gif op innemen dat de borstcrawl methode sneller is.
Maar hoe houd ik die pop nou precies beter boven? Dat is eigenlijk heel persoonsafhankelijk. Sommige zwemmers kiezen ervoor om de pop half op de rug te leggen. Een nadeel hiervan is dat de meesten dan dieper in het water liggen en dus meer weerstand hebben. Het grote voordeel is dat de pop wel altijd 100% boven water is. Je kunt er ook voor kiezen om de pop een beetje op je kont te leggen, en hem anders vast te pakken met je hand. Kijk maar eens naar dit filmpje.
{denvideo http://www.youtube.com/watch?v=aGbt5Q1dgi4}
Ten slotte kun je ook gewoon de pop naar boven blijven duwen. Het is maar net wat je zelf het fijnste vind en wat voor jou werkt. Probeer creatief te zijn, dan lukt het vanzelf.
Maar hoe je de pop ook vervoert, de sleutel tot verbetering van jouw persoonlijk record ligt altijd in het oefenen van het popvervoeren. Je moet dit gewoon vaak en veel doen. Daarom ook weer in de volgende paragraaf een overzicht met interessante oefeningen.
Oefeningen voor gevorderden
Als gevorderde lifesaver ben je natuurlijk ook al meer bezig met afstanden maken, technieken verder automatiseren en snelheid/vermogen trainen. Popvervoeren is iets wat je eigenlijk elke training zou moeten doen. Kijk daarom maar eens naar onderstaande opdrachten en kies er elke training eentje, eventueel in verkorte vorm als je nog meer dan popvervoeren wilt trainen.
- 4 x 25m popvervoeren
Je vult de pop met water, en doet de stoppen erin. Vervolgens ga je met jouw ploeggenoten in estafettevorm een aantal banen (bij voorkeur vier of meer, maar minimaal twee) popvervoeren. Uitermate geschikt om iedere training na het inzwemmen te doen. - 4 x ( 25m popvervoeren + 50m borstcrawl )
Deze opdracht is bedoeld om in je eentje te doen in een 25m bad. Voer het popvervoeren uit op stevig tempo, de 50m borstcrawl is bedoeld als actieve rust. Verder zou je niet veel meer passieve rust nodig moeten hebben. - 3 x 50m popvervoeren
Je hoeft er niet op te letten of jouw pop wel boven water blijft, zolang je dat borstcrawl popvervoeren maar 50m lang volhoudt. Tussen de 50m's mag je zoveel rust pakken als je wilt, eventueel ook actieve rust (bijv. 100m samengestelde rugslag). - 8 x 25m popvervoeren
Iedere oneven keer MOET de pop boven water blijven, iedere even keer MOET je een PR zwemmen. Doe deze opdracht samen met je ploeggenoten, zwem om de beurt 25m en klok de tijden. Kijk ook naar elkaar, let op de verschillen tussen even en oneven 25m’s, geef elkaar aanwijzingen en bespreek jullie ervaringen.